Verplichte aanwezigheid van verdachten, spreekrecht voor slachtoffers / nabestaanden tijdens tbs-verlengingszitting, spreekrecht voor stief-familie en de uitbreiding van de voorschotregeling. Dit wordt mogelijk gemaakt door de Wet uitbreiding slachtofferrechten van minister Dekker (minister voor Rechtsbescherming) die dinsdag 13 oktober jl. is aangenomen door de Tweede Kamer.[1] Met de Wet uitbreiding slachtofferrechten wordt een nieuwe stap gezet op het gebied van het versterken en verankeren (en daarmee een betere bescherming) van de positie van slachtoffers en nabestaanden in het strafproces.
Aanwezigheid verdachte verplicht (verschijningsplicht)
Verdachten van ernstige zeden- en geweldsmisdrijven zijn na de invoering van de genoemde wet verplicht aanwezig te zijn op de zitting en bij de uitspraak in hun strafzaak. Het slachtoffer of de nabestaande kan dan gebruik maken van het spreekrecht in het bijzijn van de verdachte en de verdachte wordt zo geconfronteerd met de impact die het misdrijf heeft (gehad). Ook draagt deze verschijningsplicht bij aan de waarheidsvinding. De rechter(s) en officier van justitie kunnen de verdachte dan ook zelf ondervragen en een indruk krijgen van de persoon van de verdachte.
Spreekrecht tbs-verlenging
Het spreekrecht voor slachtoffers of nabestaanden tijdens de tbs-verleningszitting zorgt ervoor dat zij zich tijdens een dergelijke zitting kunnen uitlaten over de bijzondere voorwaarden die aan de voorwaardelijke beëindiging van tbs met dwangverpleging kunnen worden verbonden. Bijvoorbeeld kunnen ze de rechter aangeven dat en waarom zij bescherming nodig hebben (in de vorm van een contact- of straatverbod).
Spreekrecht stief-familie
Op dit moment is het (in beginsel) nog niet mogelijk voor stief-familie om gebruik te maken van het spreekrecht tijdens de terechtzitting, terwijl steeds meer kinderen opgroeien in een samengesteld gezin. Met de invoering van de Wet uitbreiding slachtofferrechten wordt dit wel mogelijk en wordt de kring van spreekgerechtigden uitgebreid.
Daarnaast komt er een vast moment voor het spreekrecht van het slachtoffer of de nabestaande. Op basis van de nieuwe wet mogen slachtoffers en nabestaanden voorafgaand aan het requisitoir van de officier van justitie spreken. De officier kan dan nog rekening houden met hetgeen wordt gezegd door het slachtoffer of de nabestaande bijvoorbeeld in het formuleren van de strafeis.
Uitbreiding voorschotregeling
Op basis van de (reeds bestaande) zogenoemde voorschotregeling schiet de overheid (het CJIB) de opgelegde schadevergoeding voor als de veroordeelde(n) na acht maanden na het onherroepelijk worden van het vonnis / arrest nog niet (volledig) heeft betaald. Deze voorschotregeling geldt op dit moment alleen nog bij zwaardere zaken waarin sprake is van een misdrijf. Door de Wet uitbreiding slachtofferrechten komt hier verandering in. Ook bij overtredingen kan hierop dan aanspraak worden gemaakt.
Hebt u vragen naar aanleiding
hiervan of bent u zelf slachtoffer van een (ernstig) gewelds- en/of
zedenmisdrijf? Weet dat u altijd contact met ons op kunt nemen.
[1] https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2020/10/13/wet-uitbreiding-slachtofferrechten-aangenomen-door-tweede-kamer