Indien een familielid komt te overlijden waar u erfgenaam van bent, dan kunt u worden geconfronteerd met een erfenis (ook wel een nalatenschap genoemd). Als erfgenaam hebt u drie keuzen ten aanzien van de erfenis: 1) zuiver aanvaarden, 2) beneficiair aanvaarden of 3) verwerpen. In deze blog wordt nader ingegaan op de mogelijkheden.
1) Zuiver aanvaarden
De inhoud van een erfenis wordt veelal – ten onrechte – geassocieerd met een (groot) vermogen. Echter, in de praktijk komen erfenissen met schulden steeds vaker voor. Ben er dus van bewust dat een erfenis ook schulden kan behelzen. Een zuivere aanvaarding van de erfenis kan dan nadelige repercussies met zich meebrengen. Bij een zuivere aanvaarding aanvaard de erfgenaam dus niet alleen het vermogen van de erflater, maar ook diens schulden. Dit heeft tot gevolg dat de erfgenaam dan met diens eigen vermogen aansprakelijk is voor de schulden van de erflater. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat indien een erfenis eenmaal zuiver is aanvaard, de mogelijkheid van beneficiair aanvaarden komt te vervallen.
2) Beneficiair aanvaarden
Het beneficiair aanvaarden van een erfenis betreft een vorm tussen enerzijds het zuiver aanvaarden en anderzijds het verwerpen van een erfenis. Deze mogelijkheid wordt ook wel geduid als: ‘de aanvaarding onder het voorrecht van boedelbeschrijving’. Dit betekent dat er allereerst een boedelbeschrijving wordt opgesteld, waaruit zowel het vermogen alsmede de schulden van de erflater blijken. Als die posten van elkaar worden afgetrokken, wordt duidelijk wat de omvang van de erfenis is. Zodra de omvang bekend is, weet de erfgenaam waar hij/zij aan toe is en kan de definitieve keuze worden gemaakt om de erfenis te aanvaarden of te verwerpen.
Een voordeel van deze mogelijkheid is dat de erfgenaam zekerheid verkrijgt over de omvang van de erfenis. Daarnaast is de erfgenaam in geval van beneficiaire aanvaarding in beginsel niet met zijn privévermogen aansprakelijk voor eventuele schulden van de erflater. Een nadeel betreft de tijd en de kosten die gemoeid zijn met het laten opstellen van een boedelbeschrijving. Indien de erfgenaam de erfenis beneficiair aanvaardt, dan is de erfgenaam verplicht om de erfenis volgens bepaalde wettelijke regels af te wikkelen. Laat de erfgenaam dat na, dan kan diegene toch aansprakelijk worden gehouden voor de schulden van de erflater, indien door diens handelwijze schuldeisers zijn benadeeld.
3) Verwerpen
In geval van het verwerpen van een erfenis staat de erfgenaam definitief zijn/haar rechten af. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een erflater een erfenis wenst te verwerpen. De meest denkbare situatie is dat er sprake is van schulden. Ook indien er sprake is van een testament en de erfgenaam de inhoud daarvan niet wil aanvaarden óf de erfenis niet wil aanvaarden onder de voorwaarden zoals vermeld in het testament, kan dat reden zijn de erfenis te verwerpen. Verder kan een erfgenaam een erfenis verwerpen om vervolgens aanspraak te kunnen maken op diens legitieme portie. Tot slot kunnen emotionele redenen gewicht in de schaal leggen om een erfenis te verwerpen.
Om een erfenis te kunnen verwerpen dient een schriftelijke verklaring te worden afgelegd bij de rechtbank. Houd er rekening mee dat daar kosten aan verbonden zijn. Zijn er meerdere erfgenamen die een erfenis willen verwerpen? Dan is het mogelijk – en vanuit financieel oogpunt ook raadzaam – om een gezamenlijke verklaring af te leggen. Op deze wijze worden de kosten zo laag mogelijk gehouden.
Let op!
Het uitgangspunt is dat wanneer de keuze betreffende de erfenis eenmaal is gemaakt, die keuze in beginsel onherroepelijk is. Daarbij is oplettendheid en zorgvuldigheid van erfgenamen geboden. Een erfgenaam wil niet per ongeluk een erfenis zuiver hebben aanvaard. Doordat de erfgenaam zich op een bepaalde manier gedraagt of bepaalde handelingen verricht, kan diegene namelijk (onbewust en) stilzwijgend te kennen geven dat hij/zij de erfenis aanvaardt, met alle gevolgen van dien… Meer hierover in de volgende blog van Zuzanna Visvalingam!
Heeft u vragen over een erfenis? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.