Heeft uw samenwonende partner recht op uw erfenis?

23 januari, 2024
Zuzanna Visvalingam

Woont u samen met uw partner of bent u voornemens om samen te gaan wonen? Dan kan het raadzaam zijn om het een en ander samen goed te regelen. In eerste instantie wordt dan vaak gedacht aan het maken van afspraken voor het geval de samenwoners uit elkaar gaan. Samenwoners staan er niet altijd bij stil dat het raadzaam is om ook zaken te regelen voor het geval een van beiden plots komt te overlijden. In de praktijk wordt gezien dat samenwoners er geregeld van uitgaan dat zij elkaars erfgenamen zijn en dat het zodoende niet nodig is om zaken te regelen, maar klopt die gedachte wel?

Is een samenwoner een erfgenaam?

Op grond van de wet geldt dat in geval van een overlijden, al het vermogen en goederen van de overledene naar de erfgenamen gaan. In beginsel erven de echtgenoot/geregistreerd partner en de kinderen van de overledene. Samenwoners erven daarentegen niet automatisch van elkaar. Zelfs niet als zij samen een samenlevingsovereenkomst hebben. De aanwezigheid van gezamenlijke kinderen verandert daar ook niets aan.

In geval van samenwoners bepaalt de wet dat als er gezamenlijke kinderen zijn, de erfenis van de overleden partner niet naar de nog in leven zijnde partner gaat, maar uitsluitend naar de kinderen. Als de overleden partner geen kinderen heeft, dan gaat diens erfenis naar zijn/haar ouders, broers en zussen.

Als de achterblijvende partner geen erfgenaam is en zich daar niet bewust van is, dan kan dat de achterblijvende partner worden geconfronteerd met onaangename verrassingen. De erfgenamen van de overleden partner kunnen de privégoederen van de overleden partner namelijk zonder pardon meenemen. Mochten de erfgenamen van de overleden partner van goede wil zijn en besluiten om (een deel van) de erfenis aan de achterblijvende partner te willen achterlaten, dan is er sprake van een schenking waarover schenkbelasting dient te worden betaald.

Al met al erven samenwoners niet automatisch van elkaar. Als samenwoners willen dat de achterblijvende partner van hem/haar erft, dan is het raadzaam om het een en ander te regelen voor het geval een van beiden komt te overlijden.

Een samenlevingsovereenkomst

Samenwoners leggen gemaakte afspraken vaak vast in een samenlevingsovereenkomst. Gedacht kan worden aan afspraken over bijvoorbeeld de verdeling van de dagelijkse kosten, de kosten van de opvoeding van de kinderen, de verdeling van de bezittingen voor het geval de relatie wordt beëindigd etc.

Waar samenwoners vaak niet bij stilstaan, is dat in een samenlevingsovereenkomst niet kan worden geregeld wie erfgenamen zijn en wat er na overlijden met de erfenis dient te gebeuren. Als samenwoners wensen daarover willen vastleggen, dan dienen zij – ieder voor zich – een testament te laten opstellen bij een notaris.

Wel is het mogelijk om in een samenlevingsovereenkomst te bepalen dat als er sprake is van een overlijden, de overblijvende partner eigenaar wordt van de gezamenlijke bezittingen. Een dergelijke bepaling in een samenlevingsovereenkomst wordt ook wel een ‘verblijvensbeding’ genoemd. Als een samenwoner wil dat zijn privégoederen na zijn/haar overlijden toekomen aan de achterblijvende partner, dan dient dit te worden geregeld in een testament.

Partnerpensioen

Hebt u een pensioenregeling bij uw werkgever? Dan dient u zelf te regelen dat uw samenwonende partner partnerpensioen ontvangen als u komt te overlijden. Informeer bij uw werkgever of de pensioenuitvoerder wat u daarvoor dient te regelen. Doorgaans dient u te beschikken over een notariële samenlevingsovereenkomst en dient u gedurende een bepaalde periode op hetzelfde adres ingeschreven te staan.

Testament

De conclusie is dat als samenwoners niet gehuwd zijn, geen geregistreerd partnerschap hebben en elkaar goed willen achterlaten, het dan raadzaam om het een en ander bij testament te regelen.

Let op: als u een testament heeft opgesteld waarin u uw samenwonende partner als erfgenaam heeft benoemd en u gaat uit elkaar, dan blijft uw ex-partner uw erfgenaam tot het moment dat u een nieuw testament hebt laten opstellen.

Gehuwd of geregistreerd partnerschap

Het bovenstaande geldt slechts in de situatie dat u niet gehuwd bent en geen geregistreerd partnerschap hebt.

Is er sprake van een huwelijk of een geregistreerd partnerschap, dan geldt op grond van de wet dat u (en eventueel de kinderen die u samen hebt) erfgenaam van elkaar bent. Als u wenst af te wijken van de wettelijke regeling, bijvoorbeeld omdat u wenst dat uw partner uw enig erfgenaam is, dan dient u een testament te laten opstellen.

Vragen?

Hebt u vragen over een erfenis of wenst u geadviseerd te worden over het regelen van zaken met betrekking tot een overlijden? Neem dan vrijblijvend contact op met een van onze erfrechtspecialisten of maak een afspraak en kom langs op het spreekuur erfrecht (afspraak verplicht), iedere eerste woensdag van de maand op De Zaak Breda (Keizerstraat 11, Breda).

Erfrecht
Zuzanna Visvalingam