Nabestaanden en overlijdensschade; uw rechten in een notendop uitgelegd

14 oktober, 2024
Evy Koertshuis

Er zijn helaas verschillende soorten situaties te bedenken waarbij iemand het leven kan komen door de schuld van een ander. In onze praktijk staan wij als letselschadeadvocaten regelmatig nabestaanden bij van personen die door een strafbaar feit zijn omgekomen. Maar ook bij verkeersongelukken, die soms strafrechtelijke gevolgen hebben, staan wij nabestaanden bij. Het verlies van een dierbare door zo’n tragisch ongeval of voorval is zwaar en gaat vaak gepaard met een groot verdriet. Naast de emotionele impact, krijgen nabestaanden vaak ook te maken met financiële uitdagingen. De wet biedt in bepaalde gevallen de mogelijkheid om zogenoemde ‘overlijdensschade’ te vorderen als nabestaande. In deze blog wordt uitgelegd wat overlijdensschade is en welke vergoedingen, c.q. schadeposten, er gevorderd kunnen worden.

Wat is overlijdensschade?

Bepaalde nabestaanden hebben op grond van de wet recht op een vergoeding van overlijdensschade. Dit is slechts het geval indien een ander (strafrechtelijk) aansprakelijk is voor het overlijden van de overledene. In dat geval dient die persoon (of diens verzekeraar) de overlijdensschade te vergoeden.

Dit kan aan de orde zijn, indien het overlijden het gevolg is van een strafrechtelijk handelen, een verkeersongeval, een medische fout of een arbeidsongeval. De nabestaanden lijden schade doordat de overledene niet langer financieel bijdraagt aan hun levensonderhoud of zorgtaken en/of huishoudelijke taken vervult.

Welke schadeposten komen voor vergoeding in aanmerking?

Op grond van de wet komen, ingeval van overlijdensschade, vier soorten schadeposten voor vergoeding in aanmerking voor nabestaanden.

Allereerst zijn dit de kosten voor lijkbezorging. Dit zijn de kosten met betrekking tot de uitvaart. Hierbij kan worden gedacht aan kosten voor de dienst, de begrafenisondernemer, de kist, de bloemstukken en de receptie. Op grond van de wet moeten deze kosten wel worden onderbouwd, door bijvoorbeeld nota’s/facturen.

Daarnaast komen bepaalde nabestaanden in aanmerking voor de schadepost ‘gederfd levensonderhoud’. Gederfd levensonderhoud is de financiële en/of zorgende steun die nabestaanden mislopen door het overlijden van de overledene die hen onderhield. Dit kan gaan om inkomen, maar ook om de verzorging van kinderen, zoals opvoeding en de huishoudelijke taken. De partner en kinderen van een overledene kunnen deze schadepost vorderen, mits dit uiteraard is onderbouwd. Ook kunnen andere bloed- of aanverwanten deze schadepost vorderen, zoals ouders die financieel afhankelijk waren van hun kind. Het gaat hierbij wel echt om een financiële bijdrage die door de overledene zelf werd voldaan aan de betreffende nabestaande zelf. De nabestaande zou hiervan diens vaste lasten (gedeeltelijk) betalen. Daarnaast kunnen ook andere personen die in gezinsverband met de overledene samenwoonden, zoals broers en zussen, een beroep doen op deze schadepost, mits zij ten tijde van het overlijden afhankelijk waren van de (financiële) ondersteuning van de overledene. De vergoeding is bedoeld om het verlies van inkomen en zorg op te vangen en helpt nabestaanden om hun levensstandaard te behouden.

Voorts hebben bepaalde nabestaanden recht op een uitkering van affectieschade. Dit is een immateriële schadevergoeding, ofwel een vorm van smartengeld. Deze vergoeding ziet op het emotionele leed en verdriet dat nabestaanden lijden ten gevolge van het overlijden. Dit zijn vaste bedragen per categorie van nabestaanden.

Tot slot kunnen nabestaanden en naasten die in een nauwe relatie stonden met de overledene, in bepaalde gevallen succesvol shockschade vorderen. Deze schadepost staat niet in de wet, maar is geïntroduceerd door het hoogste rechtsorgaan van Nederland, de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft in 2002 cumulatieve voorwaarden geïntroduceerd, waaraan moet worden voldaan om succesvol shockschade te kunnen vorderen. Ook dit is, net zoals een vergoeding ter zake affectieschade, een vorm van smartengeld.

Tot slot

Overlijdensschade ziet erop om nabestaanden te helpen bij de financiële gevolgen van het verlies van een dierbare ingeval dit te wijten is aan een ander. Bepaalde schadeposten komen voor vergoeding in aanmerking, zoals gederfd levensonderhoud, uitvaartkosten en immateriële schade. Het is in ieder geval van belang om te weten waar u allemaal recht op heeft. 

Vragen?

Hebt u vragen naar aanleiding van het voormelde of heeft u andere letselschade-vragen? Neem dan contact met ons op. Wij denken graag mee.


Aansprakelijk en letsel