De rechtbank Overijssel heeft dinsdag 16 februari 2021 uitspraak gedaan in de zaak van de moord op een jonge vrouw tijdens kerstnacht 2019 in Hengelo. Een 28-jarige man achtervolgede de vrouw naar haar auto en stak haar ter plekke dood. De rechtbank heeft de man veroordeeld tot een gevangenisstraf van achttien jaar en TBS met dwangverpleging. Daarnaast moet hij de nabestaanden zo’n € 100.000,00 aan schadevergoeding betalen. Maar hoe werkt dat eigenlijk? Wat zijn de mogelijkheden in dit kader voor nabestaanden?
Mijn collega’s en ik staan met regelmaat slachtoffers en nabestaanden van (ernstige) geweldsmisdrijven bij. Wordt een strafzaak tegen de veroorzaker gestart, dan kan een beperkte kring van nabestaanden zich voegen als benadeelde partij in dit strafproces. Wordt de veroorzaker veroordeeld en wordt daarbij een schadevergoedingsmaatregel opgelegd, dan keert de Staat het bedrag dat is toegewezen als voorschot uit aan de nabestaande(n). De nabestaande hoeft dan niet zelf de vordering te verhalen op de veroordeelde, dit doet de Staat (het CJIB) dan voor hem/haar.
Er zijn (afhankelijk van de feiten en omstandigheden) vaak meerdere grondslagen op grond waarvan een (mogelijke) schadevergoeding kan worden verkregen.
Overlijdensschade
Overlijdt een slachtoffer als gevolg van een gebeurtenis waarvoor een ander aansprakelijk is, dan is die ander verplicht tot vergoeding van de schade door het derven van levensonderhoud en van de (redelijk gemaakte) kosten van lijkbezorging (waaronder bijvoorbeeld de kosten van de uitvaart). Op grond van de wet kan door een beperkte groep nabestaanden hierop aanspraak worden gemaakt.
Affectieschade
Sinds 1 januari 2019 is het voor (een beperkte kring van) nabestaanden en naasten van een slachtoffer met ernstig en blijvend letsel onder omstandigheden mogelijk om een vergoeding te krijgen voor hun immateriële schade. Het gaat om zogenoemde affectieschadevergoeding. Deze vergoeding is gebaseerd op het leed en de pijn die nabestaanden ervaren wanneer een dierbare door toedoen van een ander overlijdt of ernstig en blijvend letsel overhoudt.
Mocht aan de geldende voorwaarden zijn voldaan, dan ligt de hoogte van de vergoeding in beginsel tussen de € 12.500,00 en € 20.000,00 per persoon. De ‘standaardbedragen’ zijn opgenomen in het ‘Besluit vergoeding affectieschade’. De hoogte van de vergoeding hangt af van onder meer de relatie tot het slachtoffer, of sprake is van een ongeluk of misdrijf en of sprake is van overlijden of van ernstig blijvend letsel.
Shockschade
Naast een vergoeding van affectieschade, kan mogelijk een vergoeding van shockschade worden gevorderd. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet voldaan zijn aan strikte voorwaarden.
Shockschade betreft de schade die ontstaat doordat iemand een ongeval / voorval waarneemt, of direct wordt geconfronteerd met de ernstige gevolgen ervan, en vanwege de teweeggebrachte hevige emotionele shock geestelijk letsel oploopt, hetgeen zich met name zal kunnen voordoen indien iemand, tot wie de aldus getroffene in een nauwe affectieve relatie staat, bij het ongeval/voorval is gedood of verwond.
Het bestaan van geestelijk letsel dient in rechte te worden vastgesteld, hetgeen in het algemeen slechts het geval zal zijn indien sprake is van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld (zoals bijvoorbeeld een PTSS). Het is daarbij van belang dat de shockschade duidelijk dient te worden onderscheiden van het verdriet dat wordt geleden vanwege het overlijden.
Is er sprake van shockschade, dan dient alle daaruit voortvloeiende materiële en immateriële schade te worden vergoed door de aansprakelijke partij.
Tot slot
Al met al kan de omvang van de schadevergoeding voor nabestaanden fors oplopen. Het is dan ook van groot belang dat tijdig (de juiste) juridische hulp wordt ingeschakeld.
Hebt u vragen naar aanleiding hiervan of bent u zelf nabestaande van een slachtoffer van een (ernstig) geweldsmisdrijf? Weet dat u altijd contact met ons op kunt nemen. Kijk voor meer informatie ook eens op de website van ons label gespecialiseerd in aansprakelijkheidsrecht en letselschade :https://www.buroletselschade.nl/.